Tìm hiểu về giống nho Riesling – Loại rượu vang trắng tuyệt hảo

Giống nho Riesling là một trong những giống nho trắng nổi tiếng và được kính trọng nhất trên thế giới, có khả năng tạo ra nhiều phong cách rượu vang đa dạng từ khô (dry), nửa ngọt (off-dry), ngọt (sweet) cho đến vang sủi tăm.

Nguồn gốc và các vùng nổi tiếng của giống nho Riesling

Giống nho Riesling có nguồn gốc từ vùng thung lũng Rhine của Đức, nơi nó được tài liệu ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1435. Ngày nay, Đức vẫn là quê hương và là vùng trồng Riesling quan trọng nhất thế giới, đặc biệt là các vùng như Mosel, Rheingau và Pfalz. Ngoài ra, Riesling cũng được trồng rộng rãi ở các quốc gia khác như Pháp (vùng Alsace), Áo, Ý, Úc (đặc biệt là Eden Valley và Clare Valley), New Zealand và Mỹ (Washington, Finger Lakes).

Đức – nơi khởi nguồn giống nho Riesling

Dù được trồng ở nhiều nơi, giống nho Riesling thực sự đạt đến đỉnh cao của sự tinh tế và đa dạng tại những vườn nho ưu việt của Đức. Rượu Riesling Đức nổi bật với hương thơm phức hợp của trái cây, hoa, mật ong, thảo mộc, gia vị và đặc biệt là nốt hương khoáng chất đặc trưng từ thổ nhưỡng nơi nho được vun trồng.

• Mosel: Nơi đây sản sinh ra những chai Riesling có hương vị trái cây đặc trưng, thanh lịch và độ cồn thấp đáng ngạc nhiên, thường chỉ 7%–9%. Các làng ở trung tâm Mosel, với những sườn dốc đón nắng tốt nhất, tạo nên những dòng vang vừa tinh tế, đậm đà, vừa đa dạng phong cách – từ vị chát nhẹ, khô ráo với hương táo, mơ, đôi khi đào, cho đến sự kỳ diệu của những chai vang ngọt hảo hạng.
  • Eiswein: Một tuyệt tác độc đáo của Mosel, được làm từ những trái Riesling đóng băng trên cây, cô đọng hương vị tinh túy nhất.
• Pfalz: Nằm về phía tây nam Mosel, Pfalz mang đến những chai Riesling khô với độ đậm đà hơn và hương vị cay nồng, quyến rũ. Các vườn nho ở đây được che chắn tốt hơn, tạo nên điều kiện lý tưởng cho giống nho này phát triển một phong cách khác biệt.
• Rheingau: Nơi sông Rhine uốn lượn qua dãy Taunus, tạo nên những sườn dốc hướng nam tràn ngập nắng. Vang Riesling tại Rheingau, phần lớn là loại khô, vô cùng đặc biệt: vừa đậm đà, nồng nàn, vừa sảng khoái và lưu hương bền bỉ. Đây là những dòng vang lý tưởng để kết hợp cùng ẩm thực.

Luật rượu vang Đức phân loại chất lượng dựa trên hàm lượng đường tự nhiên trong nho ép, thể hiện qua các chỉ dẫn trên nhãn như Kabinett, Spätlese, Auslese, v.v. Tuy nhiên, những thuật ngữ này đôi khi có thể gây bối rối cho người tiêu dùng.

>> Xem thêm các loại rượu vang Đức của chúng tôi

Rượu Riesling Alsace (Pháp) – Tinh tế và phức hợp 

Đối với nhiều tín đồ rượu vang, giống nho Riesling chính là linh hồn của vùng Alsace, tạo nên những dòng vang trắng khô đầy ấn tượng. Khác biệt với phong cách Riesling Đức thường thanh thoát hơn, rượu Riesling Alsace nổi bật bởi sự đậm đà và độ axit tròn đầy, mang đến trải nghiệm thưởng thức phong phú hơn. Đặc biệt, theo thời gian, những chai Riesling Alsace cao cấp sẽ phát triển những tầng hương phức hợp đáng kinh ngạc, đôi khi phảng phất chút hương “xăng dầu” đặc trưng – một dấu hiệu của chất lượng và tuổi đời.

Không chỉ dừng lại ở vang khô, Riesling Alsace còn là nền tảng cho những chai vang tráng miệng đẳng cấp thông qua quá trình lên men quý tộc (noble rot). Với hương thơm ngọt ngào, quyến rũ, những dòng vang này lý tưởng để kết hợp cùng các món tráng miệng sang trọng như crème brûlée hay bánh tart chanh, tạo nên trải nghiệm ẩm thực thăng hoa.

Vùng Haut-Rhin đóng vai trò trung tâm trong việc trồng giống nho Riesling tại Alsace. Những vườn nho nằm ở độ cao lý tưởng tại đây đã tạo nên điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu hoàn hảo, giúp giống nho này phát triển trọn vẹn hương vị. Rượu vang Riesling khô từ Alsace thường sở hữu nồng độ cồn từ 12% trở lên, đi kèm với hương thơm quyến rũ đặc trưng, đôi khi gợi nhớ phong cách Đức nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng.

Alsace cũng như Đức, nổi tiếng với hệ thống nhãn mác độc đáo giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện giá trị của chai vang. Hai nhãn mác đáng chú ý nhất là Vendange Tardive và Sélection de Grains Nobles. Những dòng vang này chỉ được sản xuất từ bốn giống nho quý: Riesling, Gewurztraminer, Pinot Gris, và Muscat, đảm bảo chất lượng và hương vị vượt trội.

Mặc dù nằm ở vĩ độ bắc, Alsace lại là một trong những vùng trồng nho khô hạn nhất nước Pháp. Điều kiện khí hậu đặc biệt này cho phép nho chín chậm và kéo dài, tích lũy hương vị và đường một cách hoàn hảo.

>> Tham khảo ngay các loại rượu vang vùng Alsace của chúng tôi

Nồng nàn hương trái cây với Riesling Úc 

Khí hậu khắc nghiệt của Úc dường như không phải là nơi lý tưởng cho giống nho Riesling thanh tao. Tuy nhiên, nó đã tìm thấy “ngôi nhà” hoàn hảo ở những vùng mát mẻ như Great Southern (Tây Úc) và các thung lũng ở Nam Úc như Eden Valley, Clare Valley. Chính điều kiện khí hậu đặc biệt này đã tạo nên những chai Riesling Úc với hương trái cây nồng nàn.

Dễ hiểu khi Riesling Úc sở hữu nồng độ cồn và độ đậm đà cao hơn so với các dòng vang Bắc Âu. Mặc dù vậy, chúng mang đến phong cách riêng biệt và đầy cuốn hút. Hương hoa cỏ đặc trưng của Riesling Đức hay Alsace được thay thế bằng hương trái cây chua nhẹ, tạo cảm giác tươi mát và sảng khoái. Phong cách rượu dao động từ khô đến hơi ngọt, và những chai hảo hạng nhất có tiềm năng lão hóa đáng kinh ngạc, có thể bảo quản một thập kỷ hoặc hơn, phát triển thêm những nốt hương phức hợp và bánh mì nướng quyến rũ theo thời gian.

Riêng Tasmania, với vị trí địa lý phía nam, mang đến điều kiện lý tưởng hơn nữa cho Riesling. Các dòng vang tại đây có phong cách tương đồng với Riesling New Zealand, nổi bật với hương trái cây nồng nàn, thơm ngon kết hợp cùng vị chua tươi mát đặc trưng.

>> Xem ngay các loại rượu vang Úc tại cửa hàng của chúng tôi

New Zealand – điểm sáng mới của Riesling

New Zealand đang nổi lên như một điểm sáng cho Riesling, nơi khí hậu mát mẻ lý tưởng cho quá trình chín chậm và phát triển hương vị phức hợp của giống nho này. Những chai Riesling xuất sắc nhất tại đây sở hữu cường độ và độ đậm đà sánh ngang với các dòng vang Alsace trứ danh, mang đến hương vị sống động và đầy ấn tượng.

Đặc biệt, Marlborough trên Đảo Nam đã gặt hái thành công vang dội. Rượu vang Riesling từ Marlborough nổi bật với độ giòn, độ axit cao, nồng độ cồn cân bằng và hương trái cây tinh tế. Tuy nhiên, hương vị của chúng có xu hướng “chín” hơn so với Riesling của Alsace và Đức, với nốt hương đào và chanh chua chiếm ưu thế. Nhìn chung, Riesling Marlborough có độ đậm đà và phong cách nhẹ nhàng hơn so với rượu vang Úc, nhưng vẫn giữ được hương trái cây quyến rũ đặc trưng, tạo nên sự tươi mát khó cưỡng.

>> Xem thêm các loại rượu vang New Zealand của chúng tôi

Các đặc điểm nổi bật của giống nho Riesling

• Vỏ và quả nho: Nho Riesling có quả nhỏ, vỏ mỏng, màu xanh nhạt hoặc vàng. Đặc điểm này giúp nho dễ dàng thể hiện rõ nét thổ nhưỡng (terroir) và điều kiện trồng trọt.
• Hương thơm: Riesling là một giống nho thơm với hương thơm phong phú, đa dạng, từ hương trái cây tươi mát như táo xanh, chanh, đào, mơ đến hương hoa trắng và thảo mộc. Một số loại Riesling lâu năm còn phát triển hương khoáng chất đặc trưng như đá lửa hoặc mùi xăng dầu.
• Độ axit cao: Đây là một đặc điểm cốt lõi của Riesling, mang lại cảm giác tươi mát, sảng khoái và khả năng lưu trữ lâu dài cho rượu vang. Độ axit cao cũng giúp cân bằng vị ngọt trong các loại rượu vang ngọt làm từ Riesling.
• Khả năng thích nghi: Riesling được mệnh danh là “tắc kè hoa” trong thế giới rượu vang vì khả năng chuyển dịch thổ nhưỡng và thay đổi các đặc điểm dựa trên nơi nó được trồng. Nho phát triển tốt nhất ở vùng khí hậu mát mẻ đến lạnh, có khả năng chịu lạnh tốt.

• Phong cách đa dạng: Riesling có thể được làm thành nhiều phong cách rượu khác nhau:
  • Dry (Trocken): Rượu khô hoàn toàn, hương vị sắc nét, tập trung vào trái cây tươi và khoáng chất.
  • Off-dry/Half-dry (Halbtrocken/Feinherb): Độ ngọt vừa phải, cân bằng giữa chua và ngọt, rất phù hợp với các món ăn cay.
  • Sweet (Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese, Eiswein): Các cấp độ ngọt khác nhau tùy thuộc vào độ chín của nho khi thu hoạch. Từ nhẹ nhàng thanh lịch đến đậm đà, sánh đặc như mật ong, thường dùng làm rượu tráng miệng.
• Lão hóa: Rượu vang Riesling hầu như luôn được ủ trong thùng thép không gỉ và ít khi tiếp xúc với gỗ sồi (trừ một số trường hợp đặc biệt). Riesling có tiềm năng lão hóa tuyệt vời, hương vị sẽ hài hòa và phức tạp hơn khi được ủ lâu năm (thường từ 5 đến 15 năm, một số loại có thể lên đến hàng chục năm).

Hương vị rượu vang Riesling

Hương vị của rượu vang Riesling rất đa dạng và phụ thuộc vào vùng trồng cũng như phong cách làm vang:

• Riesling trẻ: Thường thể hiện hương hoa, trái cây tươi (táo xanh, chanh, bưởi, đào).
• Riesling lâu năm: Có thể phát triển thêm hương mật ong, nấm, và một mùi “xăng dầu” đặc trưng (petrol/kerosene), đây là dấu hiệu của một chai Riesling chất lượng và trưởng thành.
• Theo vùng:
  • Đức (Mosel, Rheingau): Thường có hương vị nhẹ nhàng, độ ngọt vừa phải để cân bằng độ chua, hương táo và khoáng chất.
  • Pháp (Alsace): Có xu hướng khô hơn, full-bodied, với hương cam quýt và đào.
  • Úc (Eden Valley, Clare Valley): Nổi bật với hương chanh xanh sắc nét, tươi mát.

>> Xem ngay danh sách rượu vang Riesling của chúng tôi để lựa chọn chai rượu vang phù hợp

Cuối cùng, giống nho Riesling là một giống nho linh hoạt và đầy cá tính, các dòng rượu vang Riesling mang đến những trải nghiệm rượu vang độc đáo và tinh tế cho những người yêu thích rượu vang trắng (thường là dòng vang ngọt khô).